Bộ Công Thương vừa trình Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Thương mại điện tử (TMĐT). Tờ trình nhấn mạnh, việc ban hành Luật TMĐT là cần thiết để thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nội luật hóa cam kết quốc tế, đồng thời đảm bảo hệ thống pháp luật về TMĐT đồng bộ, thống nhất.
Luật này nhằm khắc phục những bất cập trong thực thi các quy định hiện hành, thích ứng với sự thay đổi do công nghệ số mang lại. Đồng thời, luật sẽ hoàn thiện chính sách theo hướng khuyến khích sáng tạo, đảm bảo tính minh bạch, khả thi, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy cạnh tranh và phát triển doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tạo nền tảng cho TMĐT phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào nền kinh tế số.
Bộ Công Thương cho biết, thương mại điện tử Việt Nam được các tổ chức nghiên cứu thị trường uy tín đánh giá cao (xếp thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á về quy mô năm 2024 và xếp thứ 5 trên thế giới về tốc độ tăng trưởng năm 2022). Quy mô thị trường bán lẻ TMĐT B2C tăng trưởng nhanh chóng từ 2,97 tỷ USD năm 2014 đến 20,5 tỷ USD năm 2023, trung bình tăng trưởng 20-30% cả giai đoạn, đóng góp 8% tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước năm 2023.
Thị trường TMĐT là điểm đầu tư hấp dẫn cho nhiều nhà đầu tư nước ngoài, giúp người tiêu dùng Việt Nam trở thành người tiêu dùng toàn cầu, có thể tiếp cận với cả các sản phẩm đa dạng và phong phú cả trong nước và quốc tế. Doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam đã tận dụng được các nền tảng hiện đại để phát triển kênh phân phối hàng hóa, sản phẩm của mình.
Có được kết quả khả quan nêu trên là do các quy định pháp luật về cơ bản đã tạo hành lang pháp lý tương đối rõ ràng, minh bạch cho hoạt động TMĐT. Cụ thể, hiện nay, lĩnh vực TMĐT đang được điều chỉnh tập trung, chủ yếu tại hai văn bản: Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16/5/2013 của Chính phủ về TMĐT (Nghị định 52), Nghị định 85/2021/NĐ-CP ngày 25/9/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 52 (Nghị định 85).
Tuy nhiên, do hai văn bản trên ở cấp Nghị định nên chưa đủ để điều chỉnh các vấn đề quan trọng trong TMĐT. Bên cạnh đó, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, sự xuất hiện nhiều mô hình kinh doanh mới, đa dạng về mặt chủ thể, phức tạp về mặt bản chất và từ thực tiễn quản lý nhà nước trong lĩnh vực TMĐT, dẫn đến các chính sách, quy định về TMĐT đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế.
Vì vậy, khi xây dựng Luật Thương mại điện tử sẽ tập trung vào 5 chính sách lớn. Thứ nhất, bổ sung và thống nhất các khái niệm theo các quy định pháp luật hiện hành. Thứ 2, quy định các hình thức hoạt động Thương mại điện tử, các chủ thể tham gia vào hoạt động Thương mại điện tử, quyền và nghĩa vụ liên quan.
Thứ 3, trách nhiệm của các đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ Thương mại điện tử. Thứ 4, quy định về dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử trong thương mại. Thứ 5, quy định về xây dựng, phát triển Thương mại điện tử.
Hà Vân
