Móng Cái - Quảng Ninh: Luật sư đề nghị tỉnh làm rõ việc thu hồi đất 2 dự án khu đô thị

Quyền Trung
Dự án Khu dân cư Bắc đại lộ Hòa Bình và Dự án Khu đô thị đại lộ Hòa Bình kéo dài ở TP Móng Cái bị đề nghị làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng trong việc thu hồi đất để thực hiện dự án.

Mới đây, Công ty Luật B.M thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Ninh là đơn vị đang tư vấn pháp lý cho một số hộ dân trên địa bàn TP Móng Cái bị UBND TP Móng Cái thu hồi đất để thực hiện một số dự án khu đô thị. Đồng thời cũng là người bảo vệ quyền và lợi ích cho một số hộ dân đang khởi kiện tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với các quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư do UBND TP Móng Cái ban hành.

Sau khi xem xét, đánh giá toàn bộ những căn cứ pháp lý mà UBND TP Móng Cái áp dụng làm căn cứ thu hồi đất của người dân, Công ty Luật B.M đã ban hành văn bản gửi Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Quảng Ninh, Công an tỉnh Quảng Ninh, Thành ủy Móng Cái, UBND TP Móng Cái để vào cuộc kiểm tra, làm rõ những dấu hiệu sai phạm tại 2 dự án trên, theo nội dung văn bản:

Đối với các quyết định thu hồi đất của Dự án Khu dân cư Bắc đại lộ Hòa Bình, TP Móng Cái và Dự án Khu đô thị đại lộ Hòa Bình kéo dài tại phường Hải Hòa, TP Móng Cái. UBND TP Móng Cái không căn cứ vào Nghị quyết của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Quảng Ninh, bởi lẽ: Cả 2 dự án này chưa được HĐND tỉnh Quảng Ninh thông qua.

tm-img-alt
Phối cảnh Dự án Khu đô thị Bắc đại lộ Hòa Bình

Cũng theo nội dung văn bản, đối chiếu các căn cứ pháp lý mà UBND TP Móng Cái áp dụng để thu hồi đất, Công ty Luật B.M nhận thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng trong việc thu hồi đất để thực hiện dự án. Hồ sơ thể hiện đây là 02 trong hàng loạt dự án ở TP Móng Cái không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án theo khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013. Những dự án này Chủ đầu tư muốn sử dụng đất thì phải thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh theo quy định tại Điều 73 Luật đất đai 2013.

Việc chính quyền TP Móng Cái cho rằng những dự án này đã được HĐND tỉnh Quảng Ninh thông qua danh mục dự án, công trình thu hồi đất; và những dự án bị treo hơn 10 năm thì được thực hiện chuyển tiếp mà không cần HĐND tỉnh thông qua. Việc áp dụng như vậy là chưa phù hợp với quy định pháp luật đất đai và nội dung Nghị quyết của HĐND tỉnh Quảng Ninh, bởi lẽ:

Mặc dù đến nay Dự án Khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình, TP Móng Cái vẫn chưa được HĐND tỉnh thông qua danh mục các dự án, công trình thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013 nhưng UBND TP Móng Cái vẫn tiến hành thu hồi đất của người dân để thực hiện dự án. Giải thích cho việc thu hồi đất đối với dự án không được HĐND tỉnh Quảng Ninh thông qua danh mục dự án, công trình thu hồi đất, UBND TP Móng Cái cho rằng dự án được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu dân cư đô thị Bắc Đại lộ Hòa Bình tại Quyết định số 1619/QĐ-UBND ngày 26/5/2009 cho nên đây là dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, UBND TP Móng Cái không đưa ra được căn cứ pháp lý để khẳng định Dự án Khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình không cần được HĐND tỉnh thông qua danh mục, công trình dự án thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013, nhưng thực tế UBND TP Móng Cái áp dụng Luật đất đai 2013 để thu hồi đất là có mâu thuẫn về tính pháp lý.

Như vậy, có thể thấy rằng, Dự án Khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình chưa được HĐND tỉnh thông qua danh mục, công trình dự án thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013 nhưng UBND TP Móng Cái tiến hành thu hồi đất thực hiện dự án là trái quy định pháp luật.

Cũng giống như Dự án Khu dân cư Bắc Đại lộ Hòa Bình, Dự án Khu đô thị đại lộ Hòa Bình kéo dài tại phường Hải Hòa, TP Móng Cái đến nay vẫn chưa được HĐND tỉnh thông qua danh mục các dự án, công trình thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013 nhưng UBND TP Móng Cái vẫn tiến hành thu hồi đất của người dân để thực hiện dự án. Với dự án này thì UBND TP Móng Cái không giải thích cho người dân rằng dự án này đã được HĐND tỉnh thông qua danh mục, công trình dự án thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013 hay chưa mà UBND TP Móng Cái khẳng định luôn đây là dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013 và thông báo cho người dân biết nếu không chấp hành thì UBND TP Móng Cái sẽ tổ chức cưỡng chế thu hồi đất.

tm-img-alt
Hiện trạng một khu đất Dự án Khu đô thị đại lộ Hòa Bình kéo dài

Để có căn cứ pháp lý tư vấn cho người dân thực hiện đúng quy định pháp luật, tránh làm mất trật tự an ninh, khiếu kiện tập trung đông người, vượt cấp. Công ty Luật B.M đã ban hành văn bản kiến nghị gửi HĐND tỉnh Quảng Ninh:

Những dự án Chủ đầu tư sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh theo quy định tại Điều 73 Luật đất đai 2013 thì giá trị quyền sử dụng đất của người dân nhận được là lớn hơn rất nhiều so với trường hợp nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013. Mặt khác, những dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất thì nhà nước phải dùng tiền ngân sách để giải phóng mặt bằng. Vì vậy, khi xác định không đúng căn cứ thu hồi đất thì sẽ gây thất thoát rất lớn tiền ngân sách của nhà nước và có dấu hiệu tham nhũng, trục lợi trong quá trình giải phóng mặt bằng. Đặc biệt có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự về tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất được quy định tại Điều 230 Bộ Luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Từ nội dung kiến nghị trên của Công ty Luật B.M, đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân có đất bị thu hồi thực hiện dự án, thiết nghĩ HĐND tỉnh Quảng Ninh cần tiến hành kiểm tra, rà soát và thông tin công khai, minh bạch đối với 2 dự án nêu trên đã được HĐND tỉnh Quảng Ninh thông qua danh mục dự án, công trình thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật đất đai 2013 chưa? Nếu đã thông qua thì được thông qua tại Nghị quyết số bao nhiêu?

Môi trường và Đô thị Việt Nam sẽ cập nhật thông tin khi có phản hồi từ HĐND tỉnh Quảng Ninh đối với nội dung kiến nghị của Công ty Luật B.M.

Dự án Khu đô thị đại lộ Hòa Bình kéo dài được chấp thuận chủ trương đầu tư vào tháng 8/2018, nằm tại phường Hải Hòa, TP Móng Cái. Tổng mức đầu tư 2.256 tỷ đồng do liên danh Vinaconex và Phúc Khánh Việt Nam làm chủ đầu tư. Tổng quy mô dự án là 49 ha. Trong đó, đất khu dân cư hiện trạng 3,8 ha; đất khu đô thị mới 45 ha (gồm 14 ha đất ở; 4,1 ha đất công trình hỗn hợp; 0,3 ha đất công trình công cộng; 4 ha đất cây xanh, thể dục thể thao; 22 ha đất giao thông, hạ tầng kỹ thuật). Tổng số nhà ở là 637 căn, với 252 nhà phố thương mại, 248 nhà ở liên kế, 137 căn biệt thự. Tổng diện tích sàn là hơn 33 ha.

Dự án Khu đô thị Bắc đại lộ Hòa Bình nằm trên đường Quốc lộ 18, TP Móng Cái. Theo phê duyệt, tổng diện tích sử dụng đất của dự án là 488.004,8m2. Trong đó, đất khu dân cư hiện trạng: 38.218m2; Đất khu đô thị mới: 449.786,8m2 (gồm: Đất ở: 142.818m2; Đất công trình hỗn hợp: 41,266,5m2; Đất công trình công cộng: 15.725,2m2; Đất cây xanh, TDTT: 42.219,8m2; Đất giao thông, HTKT: 207.757,3m2). Dự kiến tổng mức đầu tư của dự án khoảng 1.410 tỷ đồng (chưa bao gồm chi phí GPMB). Thời gian thực hiện dự án từ năm 2019 - 2022.