Theo Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có tới hơn 2.000 xe buýt được trợ giá đang hoạt động, nhưng chỉ có 277 xe sử dụng năng lượng sạch, bao gồm 139 xe sử dụng khí hóa lỏng (CNG) và 138 xe buýt điện. Số lượng xe buýt sử dụng năng lượng sạch đạt tỷ lệ 13,6% tổng số xe toàn mạng lưới xe buýt. Ngoài ra, trong số xe buýt đang vận hành có hơn 1.200 xe đạt tiêu chuẩn khí thải Euro IV trở lên. Còn lại 1.575 phương tiện đang sử dụng nhiên liệu dầu diesel cần thay thế.
Theo thống kê của các chuyên gia, khí thải ô nhiễm môi trường ở đô thị có tới 70% bắt nguồn từ các phương tiện giao thông. Vào những khung giờ cao điểm, nồng độ ô nhiễm khí thải có thể tăng gấp 3-4 lần. Do đó, việc sử dụng xe buýt điện sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường cũng như thu hút được hành khách tăng cường sử dụng xe buýt, hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, qua đó, kéo giảm ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, góp phần làm cho thành phố xanh-sạch-đẹp.
Để thực hiện mục tiêu "xanh hóa’" xe buýt, trước hết, theo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng thành phố Hà Nội, thành phố cần đầu tư xây dựng đồng bộ hạ tầng phục vụ cho hoạt động của hệ thống buýt điện như: Lắp các trạm sạc, quy hoạch nguồn điện, hỗ trợ nguồn vốn, lãi vay… Đặc biệt, cần đào tạo bổ sung nguồn nhân lực chất lượng, có thái độ phục vụ hành khách chuyên nghiệp. Hiện, thành phố đã chỉ đạo Trung tâm lập đề án chuyển từ xe buýt truyền thống sang xe buýt điện. Tuy nhiên, cần phải rà soát lại hệ thống định mức đơn giá cho các loại xe buýt có năng lực vận chuyển khác nhau.
Ông Hoàng Dương Tùng – Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nhận định, nếu đã khẳng định cần phát triển xe buýt xanh thì cần xoá bỏ những khó khăn, rào cản về cơ chế, đặc biệt khi Luật Thủ đô sửa đổi đã trao cho thành phố nhiều cơ chế, thẩm quyền vượt trội. Thành phố cần sớm đầu tư hệ thống cọc báo thời gian các tuyến buýt đến tại các điểm chờ để hành khách biết chính xác giờ xe đến. Bên cạnh đó cũng cần cung cấp các phần mềm (app) tốt hơn cho hành khách và đầu tư để tạo kết nối nhiều hơn nữa giữa các loại hình phương tiện vận tải. Ông Tùng hy vọng, đến năm 2030, 100% phương tiện vận tải công cộng của Hà Nội là xe buýt xanh, xe buýt sạch.
PV
Theo lộ trình về chuyển đổi năng lượng xanh tại Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các bon và khí mê tan của ngành Giao thông Vận tải, từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới phải là xe sử dụng điện, năng lượng xanh. Giai đoạn đến năm 2050, 100% xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh.