Việt Nam là một nước nông nghiệp, với nhiều mặt hàng nông sản có thế mạnh, tuy nhiên các sản phẩm nông sản có thương hiệu Việt Nam trên thị trường quốc tế còn rất khiêm tốn. Phần lớn nông sản trong nước được xuất khẩu ở dạng thô, chưa qua chế biến và không có thương hiệu. Vì vậy ngành Nông nghiệp đã và đang phối hợp với các địa phương xây dựng thương hiệu cho những mặt hàng nông sản có lợi thế để mở rộng thị trường xuất khẩu. Việc này không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm, thu nhập cho nông dân mà còn thúc đẩy phát triển các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn...
Với địa bàn Hà Nội, việc xây dựng và bảo vệ nhãn hiệu cho các sản phẩm nông sản được các hợp tác xã, người dân dần coi trọng để nâng cao giá trị sản phẩm. Đây là cơ hội để “chắp cánh” cho nông sản vươn xa và dễ truy xuất nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm. Hà Nội còn làm cầu nối nhằm kết nối đưa các sản phẩm OCOP, nông sản sạch, có nguồn gốc xuất xứ, an toàn vệ sinh thực phẩm của các tỉnh, thành phố giới thiệu với người tiêu dùng Thủ đô. Qua đó, các chủ thể OCOP có thể tiếp cận được với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn, các sàn giao dịch điện tử, bán hàng online...
Gạo thơm Bối Khê (huyện Thanh Oai) là một trong những sản phẩm đã xây dựng nhãn hiệu nông sản, được bảo hộ. Ảnh: Quang Thái
Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Ngọc Sơn, toàn thành phố đã xây dựng được hơn 40 nhãn hiệu cho sản phẩm nông nghiệp như: Nhãn chín muộn Đại Thành (huyện Quốc Oai); Gạo thơm Bối Khê (huyện Thanh Oai); Chuối Vân Nam (huyện Phúc Thọ); Vịt Vân Đình (huyện Ứng Hòa); Gà đồi Ba Vì (huyện Ba Vì)… Sản phẩm đăng ký nhãn hiệu tập thể, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được bán tại các siêu thị, cửa hàng tiện ích trong và ngoài thành phố, giá trị tăng 15-20% so với khi chưa đăng ký thương hiệu.
Bên cạnh đó, việc xây dựng nhãn hiệu tập thể còn giúp các hợp tác xã, nông dân thay đổi phương thức sản xuất từ truyền thống sang chuỗi khép kín, bảo đảm an toàn thực phẩm; sản phẩm có thương hiệu còn tạo được sức cạnh tranh trên thị trường.
Ở góc độ doanh nghiệp, theo Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Vinamit Nguyễn Lâm Viên, doanh nghiệp phải luôn làm mới để thương hiệu của mình phát triển bền vững. Và để xây dựng được thương hiệu, các địa phương cần quy hoạch vùng sản xuất tập trung, chủ động nguồn nguyên liệu "đầu vào", sản xuất sản phẩm với số lượng lớn, chất lượng cao, giá thành ổn định.
Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam Hồ Xuân Hùng cho biết, việc đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, xây dựng thương hiệu rất có ý nghĩa với người nông dân, doanh nghiệp và người sử dụng sản phẩm. Để xây dựng, bảo vệ, phát triển thương hiệu, các bộ, ngành cần hỗ trợ địa phương thực hiện cấp mã số vùng sản xuất, truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý... đối với nông sản xuất khẩu. Có như vậy, nông sản Việt mới đứng vững trên thị trường trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Tuy nhiên việc xuất khẩu nông sản chủ lực của Hà Nội vẫn còn khó khăn do nhận thức của người sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp về bảo hộ và đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ còn hạn chế; một số địa phương sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún, chưa có nhiều vùng sản xuất bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ; tỷ lệ sản phẩm truy xuất nguồn gốc còn thấp, phần lớn nông sản tiêu thụ tại các chợ, kênh tiêu thụ truyền thống...
Nhằm nâng cao vị thế của nông sản Hà Nội ở thị trường trong nước và xuất khẩu ra thế giới, nhiều giải pháp đã được đưa ra như: Hỗ trợ người dân về quy trình sản xuất an toàn nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng cao; thúc đẩy liên kết "4 nhà" để tham gia chặt chẽ, hiệu quả vào lộ trình xây dựng thương hiệu nông sản; tập trung phát triển một số mặt hàng nông sản chủ lực để hình thành vùng nguyên liệu ổn định…
Để các doanh nghiệp hiểu rõ về thị trường, đáp ứng điều kiện về an toàn thực phẩm khi xuất khẩu, thời gian tới, Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản Hà Nội sẽ phối hợp với các địa phương tổ chức tập huấn cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản quy định bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm, kiểm soát thực phẩm xuất nhập khẩu; tuyên truyền về các hiệp định FTA, EVFTA, CPTPP, rào cản thị trường nước ngoài;
Đồng thời hỗ trợ các cơ sở chế biến nông sản áp dụng hệ thống chứng nhận chất lượng quốc tế (ISO, HACCP, Halal...) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu và tiêu thụ tại thị trường trong nước.
SHTT
